Ziya Gökalp

Ziya Gökalp
Ekleme Tarihi: Ocak 13, 2021

Yazar, toplum bilimci, şair ve siyasetçi Mehmet Ziya Gökalp, 23 Mart 1876’da Diyarbakır’da dünyaya geldi. Eğitimine Diyarbakır’da başlayıp 1886’da Mektebi Rüştiye-i Askeriye’ye (Askeri ortaokul) girdi. 1890’da amcasından geleneksel İslâm ilimleri ile ilgili ders almaya başladı. 1891’de Diyarbakır’da İdadi Mülkiye’nin (Sivil Lise) ikinci sınıfına kaydolup son sınıftayken okul çıkışlarında “Padişahım Çok Yaşa” yerine “Milletim Çok Yaşa” diye bağırması sonucu soruşturmaya uğradı. Okul süresinin beş yıldan yedi yıla çıkması üzerine 1894’te okuldan ayrılıp amcasından Arapça ve Farsça dersleri aldı. Bir yandan tasavvufla ilgilenirken diğer yandan Fransızca öğrenmeye başladı. 1896’da ücretsiz olan Baytar Mektebi'ne (Veteriner Okulu) başladı. İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne katılıp “Yasak yayınları okumak ve muhalif derneklere üye olmak” sebeplerinden 1898’de tutuklandı. 1 yıl hapiste kaldıktan sonra 1900’de Diyarbakır’a sürgüne gönderildi.

1904- 1908 yılları arasında Diyarbakır Gazetesi’nde şiir ve yazıları yayımlanan Gökalp, “Şaki İbrahim Destanı” adlı yapıtında İbrahim Paşa’nın halka yaptığı zulümleri anlattı. II. Meşrutiyet’ten sonra İttihat ve Terakki'nin Diyarbakır şubesini kurup temsilcisi oldu. 1899’da Diyarbakır'da Peyman adlı ilk yerel gazeteyi çıkardı. İttihat ve Terakki Kongresi'nde Selanik’teki merkez yönetim kuruluna üye olarak seçildi. Çalışmalarına Selanik’te devam eden Gökalp, çevresindeki gençlere toplum bilim ve felsefe dersleri verdi. Selanik’te yayımlanan bir felsefe dergisinde takma isimlerle yazılar yazdı. Genç Kalemler Dergisi’nde dünyadaki Türkleri birleştirip, güçlü bir Türk devleti kurulmasını tasarladığı destanı “Altun Destanı”nı yayımladı. Derneğin İstanbul’a taşınmasıyla İstanbul’a gelen Gökalp, gelir gelmez Türk Ocağı'nın kurucuları arasında yer aldı. Türk Yurdu, İslâm Mecmuası, Halka Doğru ve Yeni Mecmua gibi dergilerde yazdı. Türk Yurdu dergisinde Türkleşmek-İslâmlaşmak-Muasırlaşmak başlıklı yazı dizisinde önemli konulara değindi. 1914’de “Kızıl Elma” adlı eseri yayımlandı. 1918’de dergide yayımlanan yazı dizisi “Türkleşmek-İslâmlaşmak-Muasırlaşmak” kitaplaştırıldı. Türk milliyetçiliğinin önemli savunucularından olan Gökalp 1923’te “Türk Töresi”, “Doğru Yol” ve “Türkçülüğün Esasları” adlı yapıtlarını okurla buluşturdu.

Son dönemlerinde dünya klasiklerinin Türkçeye çevrilip yayımlanması ile uğraşan Ziya Gökalp 25 Ekim 1924’te hayatını kaybetti.

Tür: Şiir, roman, politika, tarih

Öne çıkan eserleri: Altın Işık, Türkleşmek İslamlaşmak Muasırlaşmak, Türkçülüğün Esasları

Bir alıntı: “Her soyun ortak vicdanı, ayrı dayanışması, ayrı mefkuresi (ülkü) vardı. Bu ayrılıkları yönlerden, mevsimlerden, unsurlardan, hayvanlardan, renklerden oluşturulan dört çeşit simgede görüyoruz. Bu dört soyun her birinin ayrı bir kutsallığı vardı. Kutsallığın dört türü, bu dört çeşit sembolde belirirdi.’’

Tüm Kitapları Göster

Ziya Gökalp Kitapları


Bu Blog’u Sosyal Medya’dan Paylaş

Üye Ol

Etiketler: