Karşılaştırmalı İcra ve İflas Kanunu

Bu kitabın 2019 yılında yayımlanan onuncu basısından bugüne kadar İcra ve İflas Kanunumuzda toplam on kanun maddesini etkileyen iki değişiklik yapılmıştır. İlk olarak 7251 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun1 ile İcra ve İflâs Kanunu m. 8/a, m. 78 ve m. 258 hükümlerinde ve 7155 sayılı Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanun m. 8’de değişiklikler yapılmıştır. İİK m. 8/a, m. 78 ve 7155 sayılı Kanun m. 8’de yapılan değişiklikler, takip alacaklısının Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi üzerinden, bu sisteme entegre bilişim sistemleri vasıtasıyla borçlunun mal, hak veya alacağını sorgulayabilmesine ve talep üzerine tespit edilen malvarlığı unsurlarının elektronik ortamda haczine ilişkin olup kanun teklifine Adalet Komisyonu görüşmeleri sırasında eklenmiş ve kanunlaşmıştır. İİK m. 258’de yapılan değişiklik ile yüzüne karşı ihtiyati haciz kararı verilen tarafa da istinaf kanun yoluna başvuru hakkı tanınmıştır. Bu değişiklik, mevcut Kanun hükmünün silahların eşitliği ilkesine aykırı olduğu yönünde yapılan eleştiriler ve yüzüne karşı aleyhine ihtiyati tedbir kararı verilen tarafa da istinaf kanun yoluna başvuru hakkı tanıması yolundaki yüksek mahkeme kararları doğrultusunda yapılmıştır. Benzer bir düzenleme HMK m.391’de de yapılmış, HMK m.341 bu değişiklikler dikkate alınarak güncellenmiştir.

İcra ve İflas Kanunumuzdaki değişikliklerden ikincisi ise 7327 sayılı İcra ve İflâs Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun2 ile yapılmış olup bu değişikliğin kapsamına İİK m. 223, m. 241, m. 295, m. 296, m. 297, m.308, m. 308/c hükümleri girmiş, ayrıca Kanuna geçici m. 17 eklenmiştir. 7327 sayılı Kanunla yapılan değişiklikler genel olarak iflas ve konkordato hükümlerine ilişkindir. Değişiklikler iflassinde ticari işletmelerin paraya çevrilmesi koşulları, alacaklılar kurulunun konkordato sürecinde daha aktif rol alması, mühlet sırasında borçlunun belli özellikleri taşıyan rehinli mallarının satışına izin verilmesi ve mühlette kurulan ya da devam eden sözleşmeler ve bu sözleşmelerden doğan borçların ifası ile ilgilidir. Bu Kanunla yapılan önemli bir diğer değişiklik ise iflas idaresinde yer alacak kişilerin nasıl belirleneceğine ilişkin olup iflas idaresi memurları da konkordato komiserlerine benzer bir düzenlemeye tabi tutulmuştur. Aynı Kanunla yapılan değişiklikle konkordato sürecinin iflasla sonuçlanması halinde iflasa karar veren mahkemenin tasfiyenin usulünü belirleyebileceği ve adi tasfiyede konkordato komiserlerinin iflas idaresi olarak görev yapmasına karar verebileceği öngörülmüştür.

Öte yandan 09.05.2018 tarihli 7141 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun m.1 ile Kanuna eklenen m.362/a’da yer alan “8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında faaliyet gösteren okullar” ifadesi AY m. 5 ve m. 35’e aykırılık sebebi3 ile Anayasa Mahkemesi’nin 2019/59 E. 2020/61 K. sayılı ve 22.10.2020 tarihli kararıyla iptal edilmiş; iptal hükmünün, kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak bir yıl sonra yürürlüğe girmesine karar verilmiştir. Karar, 01.12.2020 tarihli ve 31321 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Son basıdan bu yana İsviçre İcra ve İflas Hukukunda da değişiklikler oldu. Bunların en önemlisi milletlerarası iflas hukuku hakkında İsviçre Milletlerarası Özel Hukuk Kanununa eklenen ve yurtdışındaki iflas tasfiyesi ile eş zamanlı yürütülecek yardımcı iflas usulünü düzenleyen yeni hükümlerdir. İsv. İİK m. 292/2 hükmü bu yeni hükümlere atıf yapar şekilde değiştirilmiştir.4 Resmî kayıtların elektronik ortamda tutulmasına ilişkin mevzuat değişiklikleri kapsamındaki 242a ve 242b numaralı maddeler ise 1 Ağustos 2021 tarihinde yürürlüğe girecektir5 . Bu dönemde 10. basının önsözünde açıklanan değişiklikler yürürlüğe girmiştir.