Cumhuriyetin 100. Yılına Doğru Yükseköğretimde Dil Çıkmazı

Türk toplumu Cumhuriyetle birlikte “Dil Devrimi”ni gerçekleştirmiş bir toplumdur. Atatürk’ün söylediği gibi, “Türk dili Türk milletinin kalbidir, zihnidir... ” Dil olmayınca “düşünce” de “yaratıcılık” da olamaz. Ne var ki, bugün yükseköğretimde Türk toplumunun birliğini ve geleceğini her yönüyle tehdit edici boyutta olan ve neredeyse hiç farkına varmadığımız bir “dil çıkmazı” yaşanıyor...

Üniversitelerdeki hem Türkçe hem de İngilizce eğitiminde yıllardır süregelen son derece endişe verici sorunlar yaşıyoruz. Bu sorunları Cumhuriyet’in 100. yıldönümüne az bir zaman kalmış olmasına rağmen henüz giderememişken, bir de yükseköğretimde “İngilizceyle eğitim” yapma sevdasına kapılmış ve ülkemizi tam bir dil çıkmazının içine sürüklemiş durumdayız. İngilizceyle eğitim İngilizce öğretim ve öğrenim yöntemi değildir. Bunlar pedagojik amaç ve hedefleri farklı iki tür eğitim faaliyetleridir.

Yabancı dille eğitim uygulamasının yükseköğretimin kalitesini ciddi boyutlarda tehdit ettiğini görüyoruz. Bu uygulamaya tabi tutulan öğrenciler, bırakın İngilizce olarak yorum yapamamalarını, kendi ana dilleri Türkçe de dahi üretken ve yaratıcı olmalarını sağlayıcı dil kullanım becerilerini edinemiyorlar. İngilizceyle eğitim yapma pahasına kendi anadilinde düşünebilme, sorun çözebilme, üretebilme ve yaratıcı olabilme becerilerinden yoksun bırakılan genç nüfusumuz, geleceğin Türkiye’sine ümit olma yerine, altından kalkılması çok zor sosyal ve ekonomik sorunlar yaratacak bir tehdit haline kolayca gelebilir.

Küreselleşen bir dünyada yükseköğretime uluslararası düzeyde akademik bir kimlik kazandırabilmek için İngilizce öğretim ve öğrenimine ne kadar büyük önem verilse yeridir. Ancak, etkin bir Türkçe eğitimi ger­çekleştirilmeden ne İngilizcene de İngilizceyle eğitim uygulaması sağlıklı bir şekilde yapılabilir. Unutulmamalıdır ki, anadil eğitimi her ülkenin eğitim sisteminin temelidir. Dolayısıyla, etkin bir Türkçe eğitimi ve buna bağlı olarak uluslararası standartlarda güçlü bir İngilizce eğitimi, akademik eğitimin Türkçeyle yapılması koşuluyla hayata geçirilmelidir. Bugün ortaya çıkan bütün başarısızlıklarına rağmen bilinçsiz bir iyimserlikle ısrar edilen İngilizceyle eğitim uygulamasının Türk eğitim sistemi ve Türk dili üzerinde yarattığı olumsuz sonuçlar valedir.