Bir Buğday Tanesi

Bugünler için kan döküldü. Barakalarımızdaki lekeler kurbanlık koçlardan akan kanın değil, biz yaşayalım diye ölen oğullarımızın ve kızlarımızın damarlarından akan kanın lekesidir.

Bir Buğday Tanesi, Kenya’da 1952-1960 yılları arasında ilan edilen olağanüstü halle iç içe geçen yaşamları anlatırken, Kenya’nın bağımsızlık mücadelesini tarihsel gerçekler ışığında gözler önüne seriyor. Cesaret ve korkunun, bağlılık ve ihanetin, beyaz güç ve siyah direnişin karşı karşıya geldiği incelikle örülmüş hikâyelerde, kurgu ve gerçeklik el ele yürüyor.

Afrika edebiyatının en önemli isimlerinden Ngugı wa Thiong’o’nun 1967’de yayımlanmış bu romanı, tevkif kamplarına gönderilenleri, beyazadamla savaşmak için ormana gidenleri, OHAL’i, kendi özgürlük mücadelesine ihanet edenleri, sömürüleni, sömüreni, zulümle, yoksullukla ve açlıkla savaşan, hayatta kalmak için direnen halkı anlatırken, 1963’te gelen bağımsızlıkla birlikte kazanılanları ve kaybedilenleri de sorguluyor.

“Joseph Conrad’ın bir devrim ve ihanet romanı olan Batılı Gözler Altında’sını model alan Bir Buğday Tanesi, dili, içeriği ve vizyonu tarih, mekân, devrim ve ahlak hakkındaki tereddütler tarafından şekillenen modernist romanlar listesinde yerini alıyor. Bir Buğday Tanesi ayrıca, içeriğindeki ironinin baskınlığıyla hem içselleştirip hem tersyüz eden edebî yüksek modernizm tarzına yakınlığıyla da dikkat çekici. (...) Bir Buğday Tanesi’nin başarısı Ngugı’nin sömürgecilik sonrası Afrika’daki değişim politikasını anlatmak için modernist forma ustaca konuşlanışına bağlanabilir.” Simon Gikandi, Princeton Üniversitesi, 2008